Ειδικό Εποχιακό Επίδομα ΔΥΠΑ

Σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 37 του Ν. 1836/1989, όπως αυτά έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, άτομα που παρέχουν την εργασία τους στην Ελλάδα δικαιούνται από τη ΔΥΠΑ ειδικό εποχιακό βοήθημα, εφόσον υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ) και ασκούν ένα από τα παρακάτω επαγγέλματα:

Οικοδόμου, λατόμου, ασβεστοποιού, κεραμοποιού, πλινθοποιού, αγγειοπλάστη, δασεργάτη, ρητινοσυλλέκτη, καπνεργάτη, μουσικού - μέλους του οικείου επαγγελματικού σωματείου, υποδηματεργάτη, μισθωτού ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης, χειριστή εκσκαπτικών, ανυψωτικών, οδοποιητικών, γεωτρητικών μηχανημάτων, ηθοποιού, τεχνικού κινηματογράφου και τηλεόρασης χειριστή και βοηθού χειριστή κινηματογράφου, ελεγκτή κινηματογράφου και θεάτρου, ταμία κινηματογράφου και θεάτρου, μισθωτού τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου, σμυριδεργάτη, το επάγγελμα του ταξιθέτου θεάτρου - κινηματογράφου, του χορευτή - μέλους των οικείων κλαδικών ή ομοιοεπαγγελματικών σωματείων, καθώς και του τεχνικού απασχολούμενου σε ζωντανές οπτικοακουστικές εκδηλώσεις - μέλους των οικείων κλαδικών ή ομοιοεπαγγελματικών σωματείων.

Στην κατηγορία των εργαζομένων τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου, περιλαμβάνονται και όσα άτομα έχουν παραχωρηθεί από επιχειρήσεις προσωρινής απασχόλησης για να εργαστούν σε έμμεσους εργοδότες, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τουριστικό και επισιτιστικό κλάδο, όπως αναγράφεται στη σύμβαση εργασίας που συνάπτεται με τον εργαζόμενο, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου για την παροχή εργασίας με τη μορφή της προσωρινής απασχόλησης. Οι εργαζόμενοι της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης, εφόσον υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ (τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ.), δικαιούνται από τη ΔΥΠΑ ειδικό εποχιακό βοήθημα και όταν παρέχουν την εργασία τους σε επιχειρήσεις με έδρα στην Ελλάδα και δραστηριότητες σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το ειδικό εποχιακό βοήθημα καταβάλλεται σε όλους τους δικαιούχους μία φορά το έτος κατά το διάστημα από 10 Σεπτεμβρίου έως 30 Νοεμβρίου. Ο έλεγχος των προϋποθέσεων για την καταβολή του βοηθήματος διενεργείται κατά το αυτό ως άνω χρονικό διάστημα.

Το ύψος του ειδικού εποχιακού βοηθήματος ορίζεται για τους οικοδόμους, λατόμους, ασβεστοποιούς και υδραυλικούς στο πεντηκονταπλάσιο του 70% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη κατά το χρόνο έναρξης καταβολής του βοηθήματος. Το ποσό αυτό αποτελεί το ανώτατο όριο μέχρι το οποίο μπορεί να φθάσει το ύψος του βοηθήματος των λοιπών επαγγελματικών κατηγοριών που αναφέρονται παραπάνω και το οποίο καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας.

Δε δικαιούνται το πιο πάνω επίδομα όσοι κατά την ημέρα καταβολής λαμβάνουν παροχές συνταξιοδοτικού χαρακτήρα, το ύψος των οποίων είναι ίσο ή ανώτερο από την κατώτερη σύνταξη γήρατος (πρώην Ι.Κ.Α.). Επίσης, δεν είναι δικαιούχοι όσοι συγκεντρώνουν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης κατά το χρόνο καταβολής του βοηθήματος. Στην περίπτωση που η τακτική επιδότηση ανεργίας εμπίπτει μέσα στην περίοδο καταβολής του βοηθήματος (δηλαδή από 10]9 έως 30/11) τότε το εποχικό βοήθημα συμψηφίζεται με το ποσό της τακτικής ανεργίας.

Σχετικές είναι η υπ’ αριθμ. 30659/31.03.1989, 30962/27.04.1989, 31353/7.06.1989 και 32021/6.10.1989 Αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας, όπως αυτές έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν. Επίσης, με το άρθρο 31 του ν. 2081/1992 (ΦΕΚ Α 154) καθορίσθηκαν ο προσδιορισμός του ειδικού εποχιακού βοηθήματος και οι προϋποθέσεις καταβολής του 

Με την υπ’ αριθμ. 113582/2023 ΚΥΑ των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΕΚ Β' 7469/29.12.2023), καταργήθηκαν τρεις κατηγορίες ειδικών βοηθημάτων που δίδονταν μέσω ΔΥΠΑ, δυνάμει του άρθρου 22 παρ. 6 του Ν. 1836/1989. Συγκεκριμένα, καταργήθηκαν τα κεφάλαια V έως Χ της υπ’ αριθμ. 30659/31.3.1989 Απόφασης του Υπουργού Εργασίας, η οποία είχε εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση του Ν. 1836/1989 και ρύθμισε τους δικαιούχους και τις προϋποθέσεις χορήγησης των ακόλουθων ειδικών επιδομάτων:

(α) το ειδικό βοήθημα μετά τη λήξη της επιδότησης ανεργίας: το εν λόγω ειδικό βοήθημα σε όλους όσοι διατηρούσαν την ιδιότητα του ανέργου εφόσον παρέμεναν εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων επί έναν μήνα μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας και δεν υπάγονταν στις κατηγορίες του άρθρου 22 του Ν. 1836/89 (όπως οικοδόμοι, λατόμοι, ασβεστοποιοί, μουσικοί, τραγουδιστές/ριες, εργαζόμενοι/ες σε τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα κ.λπ.). Το ύψος του βοηθήματος ήταν ίσο προς δεκατρία ημερήσια επιδόματα ανεργίας. Εφόσον το ημερήσιο επίδομα ανεργίας ανέρχεται στα 19,16 ευρώ το ύψος του επιδόματος διαμορφωνόταν στα 249,08 ευρώ (19,16Χ13 = 249,08).
(β) το ειδικό βοήθημα τρίμηνης παραμονής στο μητρώο ανέργων, το οποίο ελάμβαναν ορισμένες κατηγορίες ανέργων μέχρι και 3 φορές μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος και αντιστοιχούσε σε 15 ημερήσια επιδόματα προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος και υπολογιζόταν στα 284,7 ευρώ

(γ) το ειδικό βοήθημα επίσχεσης ή διακοπής εργασιών της επιχείρησης, το οποίο δικαιούνταν οι ασφαλισμένοι που δεν συγκέντρωναν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης ανεργίας κατά την περίπτωση διακοπής των εργασιών μιας επιχείρησης και αδυναμίας για οποιονδήποτε λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας ή λόγω άσκησης του δικαιώματος επίσχεσης εργασίας εκ μέρους του ασφαλισμένου κατ’ άρθρο ΑΚ 325.

Με την ίδια ως άνω ΚΥΑ διατηρήθηκε το ειδικό βοήθημα αποφυλακισθέντων, με αλλαγές στις προϋποθέσεις, την διαδικασία καταβολής και το ύψος του, ενώ θεσμοθετήθηκε η χορήγηση του εν λόγω ειδικού βοηθήματος στις ακόλουθες κατηγορίες δικαιούχων (εφεξής ειδικό βοήθημα ευάλωτων ομάδων):

1. Θύματα βίας – εμπορίας

2. Άτομα απεξαρτημένα από εξαρτησιογόνες ουσίες.

3. Γυναίκες θύματα έμφυλης ή και ενδοοικογενειακής βίας.

4. Γονείς μονογονεϊκής οικογένειας